Enigma online

Trójkę poznańskich kryptologów, próbujących łamać szyfry Enigmy, wspierała niewielka grupa pracowników radiowywiadu. Wśród nich było dwóch Wielkopolan, byłych powstańców wielkopolskich. Obaj w sposób znaczący przyczynili się do rozwiązania zagadki Enigmy. Byli to pochodzący z Szamotuł Maksymilian Ciężki i Antoni Palluth z podpoznańskich Pobiedzisk.

Palluth urodził się w 1900 roku. Osiągnął więc pełnoletniość dokładnie wtedy, gdy Polska odzyskiwała niepodległość. Ponieważ o wyzwolenie Wielkopolski trzeba było walczyć, 18-letni Antek natychmiast przyłączył się do oddziałów powstańczych. Jako ochotnik służył w szkolnej kompani radiotelegraficznej na poznańskiej Cytadeli. Tam poznał Maksymiliana Ciężkiego, z którym na wiele lat połączyły go przyjaźń i wspólna praca w radiowywiadzie. Palluth służył kilka lat w wojsku, walczył na froncie północnym i na wojnie polsko-bolszewickiej, ale wykorzystując okres względnego spokoju, zadbał o swoją edukację i w 1925 roku ukończył studia inżynierskie na Politechnice Warszawskiej. Pasjonował się techniką radiową, był radioamatorem-krótkofalowcem, a przede wszystkim wybitnym inżynierem.

Źródło: www.pobiedziska.pl

Pracował w Biurze Szyfrów i był jednym z pomysłodawców i organizatorów kursu kryptologicznego w Poznaniu. Gdy wybrani przez wojsko młodzi kryptolodzy rozpoczęli pracę nad Enigmą i błyskawicznie ją złamali, Palluth zapewniał im pomoc techniczną. We współpracy z wojskiem utworzył w Warszawie Wytwórnię Radiotechniczną AVA, która produkowała m.in. sprzęt radiowy dla wojska i urządzenia wspierające dekryptaż Enigmy. Palluth był jednym z założycieli i dyrektorów tej fabryki. Odznaczał się ogromną wyobraźnią techniczną, wybitną inteligencją i zmysłem organizatorskim. Z pewnością był jednym z najważniejszych współtwórców sukcesu Rejewskiego, Różyckiego i Zygalskiego.

W 1939 roku, po przegranej wojnie obronnej, został ewakuowany przez Rumunię do Francji. Tam podjął pracę w ośrodku kryptologicznym PC Bruno pod Paryżem. W dalszym ciągu wspierał technicznie i organizacyjnie łamaczy Enigmy. Po klęsce Francji pozostał na terenie marionetkowego państwa Vichy i działając w konspiracji, jeszcze przez dwa lata prowadził z zespołem polskich kryptologów dekryptaż niemieckich depesz. W 1942 roku, po zajęciu Vichy przez Niemców, próbował przedostać się do neutralnej Hiszpanii, ale niestety w pobliżu granicy trafił w ręce okupantów.

Palluth miał ogromną wiedzęna temat technik i procedur łamania Enigmy, jednak nie zdradził Niemcom największej tajemnicy II wojny światowej. Trafił do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen koło Oranienburga, gdzie zginął w 1944 roku w czasie nalotu bombowego. Palluth był również współtwórcą mało znanej i ciągle czekającej na odkrycie i zbadanie polskiej maszyny szyfrującej Lacida (inna nazwa: LCD).

Autor: Szymon Mazur/Wydawnictwo Miejskie Posnania