Enigma K574 (Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu)

Pierwsza maszyna w Centrum Szyfrów Enigma

Pierwsza Enigma, która gościła na ekspozycji Centrum Szyfrów Enigma do stycznia 2022 roku została wypożyczona z Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu.

Klawiatura Enigmy w drewnianej obudowie.

Fot: Łukasz Gdak/PCD

Czym jest Enigma K574?

Maszyny szyfrujące Enigma występowały w różnych modelach, które miały inne zastosowania. Pierwsza maszyna na ekspozycji Centrum Szyfrów Enigma w Poznaniu oznaczona była sygnaturą K574. Co to oznaczało? Model K, zwany również swiss K, znajdował się na wyposażeniu szwajcarskiego wojska oraz dyplomacji. Różne modele Enigmy służyły bowiem nie tylko armii niemieckiej, ale miały szerokie zastosowanie w handlu oraz działaniach wojskowych i dyplomatycznych różnych państw. Warto tutaj wspomnieć chociażby o wykorzystywaniu Enigmy w trakcie hiszpańskiej wojny domowej.

Dostępny w Centrum Szyfrów Enigma model K574 był więc własnością Szwajcarii. Był najprawdopodobniej wykorzystywany w celach handlowych, miał więc charakter cywilny. Ten konkretny egzemplarz został wyprodukowany w latach 30. XX wieku. Szczegółowe prześledzenie historii tego egzemplarza Enigmy jest jednak niemożliwe. Niestety nie zachowała się jego karta naukowa, która powinna zawierać dokładne informacje o sposobach wykorzystania, przeznaczeniu i poprzednich właścicielach pierwszej maszyny szyfrującej prezentowanej na ekspozycji Centrum Szyfrów Enigma.

Zdjęcie maszyny Enigma podświetlanej latarką widocznego telefonu.

Fot: Łukasz Gdak/PCD

Jak Enigma trafiła do Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu?

Musimy się cofnąć do września 1987 roku, kiedy muzeum otrzymało informację o możliwości zakupu tak cennego eksponatu – opowiada Piotr Leszmann, kustosz kołobrzeskiego muzeum. – Ówczesny dyrektor Muzeum Oręża Polskiego, dr Hieronim Kroczyński, podjął natychmiastową decyzję o zakupie i zdobyciu odpowiednich środków finansowych, o które wtedy było znacznie łatwiej niż obecnie. Dlaczego? Między innymi dlatego, że bezpośrednio podlegaliśmy pod Ministerstwo Kultury i Sztuki. Jeden z naszych pracowników został wydelegowany przez dyrektora do wyjazdu służbowego po Enigmę. Wyjazd z pieniędzmi pociągiem nocnym do Torunia z pewnością do bezpiecznych nie należał. Rano pracownik kołobrzeskiego muzeum spędził kilka godzin pod sklepem. Oczywiście gotówkę miał przy sobie, nie były to czasy przelewów, a tym bardziej organizowania konwojów czy bezpiecznych przewozów eksponatów. O godzinie 10 był pierwszym klientem toruńskiego Przedsiębiorstwa Państwowego Desa, zajmującego się handlem dziełami sztuk i antykami, gdzie dokonał zakupu i z cennym przedmiotem wrócił szczęśliwie do Kołobrzegu.

Serdecznie dziękujemy Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu za wypożyczenie swojego eksponatu na potrzeby Centrum Szyfrów Enigma.

Zapraszamy wszystkich zainteresowanych do odwiedzenia CSE i sprawdzenia, jaką Enigmę prezentujemy w tym momencie!

Dziękujemy za lekturę!
Jeśli chcesz być na bieżąco z działaniami Centrum Szyfrów Enigma, to serdecznie zapraszamy do śledzenia naszych mediów społecznościowych:
Facebook
Instagram
Youtube

Zachęcamy również do napisania opinii o CSE na platformie Tripadvisor