Rysunki techniczne polskiej wersji Enigmy oraz cyklometru ze zbiorów Archiwum Ministerstwa Obrony Francji – to najnowszy nabytek Centrum Szyfrów Enigma. Część z nich można zobaczyć w Mediatece Centrum Szyfrów Enigma.
Polskie Biuro Szyfrów łamiąc skutecznie szyfr Enigmy niemal przez całe lata 30 XX. wieku osiągnęło w 1938 roku maksimum swoich możliwości. Kolejne zmiany w metodach szyfrowania Niemców uniemożliwiły odczytywanie większości depesz. By kontynuować dekryptaż, trzeba było ponieść znaczne koszty budowy kolejnych egzemplarzy urządzeń i narzędzi wynalezionych przez Polaków.
Chcąc uniknąć zaprzepaszczenia tego dorobku polski wywiad postanowił podzielić się swą wiedzą z państwami sojuszniczymi. W lipcu 1939 roku zaproszono przedstawicieli francuskiego i brytyjskiego wywiadu do ośrodka w Pyrach pod Warszawą, gdzie przekazano im całą wiedzę i stworzone dotychczas metody łamania szyfru Enigmy. Brytyjczycy zadeklarowali wykonanie niezbędnych zestawów tzw. płacht Zygalskiego wspomagających dekryptaż, a Francuzi prowadzenie dalszej działalności wywiadowczej. Strona francuska zleciła budowę polskich kopii Enigmy w 1940 roku, a udało się je zbudować dopiero rok później, już po upadku Francji. Zlecenie zrealizowano na potrzeby funkcjonującego na terenie Państwa Vichy, tajnego polsko – francuskiego ośrodka PC „Cadix”.
Centrum Szyfrów Enigma pozyskało od Ministerstwa Obrony Republiki Francuskiej bogatą dokumentacją techniczną powyższych urządzeń. W Mediatece Centrum Szyfrów Enigma można zobaczyć wybrane rysunki techniczne urządzenia A ( Appareille A) oraz urządzenia B ( Appareille B), czyli polskiej wersji Enigmy oraz Cyklometru. To drugie urządzenie było maszyną wspomagająca dekryptaż Enigmy stworzoną przez polskich kryptologów w połowie lat 30. XX wieku. Udostępnione skany prezentują m.in. fragment obudowy Cyklometru i obudowę polskiej wersji Enigmy, rysunek poglądowy urządzenia, budowę wirników i pierścieni, łącznicy czy układu klawiatury.
Nie jest jasne, czy we Francji zbudowano cyklometr. Nie ulega jednak wątpliwości, że na podstawie tej dokumentacji powstało na terenie Francji kilka polskich replik Enigmy. Jedną z nich, jako jedyną eksponowaną na świecie, można było oglądać na wystawie Centrum Szyfrów Enigma. Egzemplarz ten udostępniony został przez Muzeum Historii Polski.
Autor tekstu: Maksym Kempiński/Centrum Szyfrów Enigma
Zobacz więcej:
Szyfrowisko. Podcast Centrum Szyfrów Enigma. Odcinek 6
Szyfrowisko. Podcast Centrum Szyfrów Enigma. Odcinek 5
