Szyfrodziewczyny

Emmy Noether

Matematyczka, matka współczesnej algebry.

Fräulein Noether była największym kreatywnym matematycznym geniuszem od czasu rozpoczęcia wyższego kształcenia kobiet – uważał Albert Einstein.

Pasję do matematyki odziedziczyła prawdopodobnie po ojcu. Urodziła się w niemieckim mieście Erlangen 23 marca 1882 roku. Umiłowanie matematyki stało się dla niej motywacją pozwalającą cierpliwie znosić wszystkie niedogodności związane z rozwojem w tej dziedzinie. Na uniwersytecie w Bawarii oficjalnie studiowała pedagogikę. Na wykłady z matematyki mogła przychodzić tylko jako wolna słuchaczka, ponieważ na przełomie XIX i XX wieku niektóre ścieżki kariery były dla kobiet niedostępne. Dzięki swoim predyspozycjom i nieustępliwości została dopuszczona do egzaminów i otrzymała tytuł naukowy doktora. Jej talent dostrzegli badacze z Instytutu Matematyki, z którym zaczęła współpracę zaraz po obronie doktoratu. Wytrwale pracowała nad własnymi projektami i wspinała się po szczeblach kariery w świecie zdominowanym przez mężczyzn profesorów, którzy utrudniali jej zdobywanie stopni naukowych. Ze względu na płeć mimo prowadzonych badań i uczestnictwa w projektach uniwersyteckich nie otrzymywała stałej pensji czy wynagrodzenia. Utrzymywała się z majątku rodzinnego, dzięki któremu mogła całkowicie poświęcić się swoim zainteresowaniom. Płatną umowę na nauczanie algebry zaproponowano jej dopiero po 16 latach pracy.

Przez ten czas Emmy zdążyła wypracować sobie silną pozycję w środowisku akademickim, okazując się nieocenionym ekspertem w dziedzinie konsultacji indywidualnych z matematyki. „Moje metody to tak naprawdę metody pracy i myślenia” – uważała. W swoich dociekaniach naukowych eksplorowała niezbadane wówczas obszary algebry abstrakcyjnej, dziś należące do kanonu wiedzy matematycznej. Jej twierdzenia miały fundamentalne znaczenie dla rozwoju fizyki, szczególnie w zakresie związku zasad zachowania z symetriami ciągłymi (tzw. twierdzenie Noether).

Ze względu na żydowskie pochodzenie i politykę nazistowskich Niemiec w latach 30. zdecydowała się na emigrację. W Stanach Zjednoczonych odnalazła środowisko, które doceniało wartość jej pracy i pozwoliło jej w pełni rozwinąć potencjał. Zmarła przedwcześnie w 1935 roku.