Szyfrodziewczyny

Hedy Lamarr

Aktorka, gwiazda Hollywood, ale także wynalazczyni komunikacji bezprzewodowej.

Nieznane zawsze było dla mnie tak pociągające… i nadal jest – wyznała kiedyś.

Urodziła się 9 listopada 1914 roku w Wiedniu. Jako jedyna córka zastępcy dyrektora banku i znanej pianistki otrzymała dobrą edukację i mogła pozwolić sobie na rozwijanie swoich wszechstronnych zainteresowań: między innymi baletem, aktorstwem, ale także matematyką i fizyką. W wieku 16 lat rozpoczęła naukę w szkole teatralnej i niemal od razu zaczęła otrzymywać pierwsze propozycje ról filmowych.

Po zagraniu w wielu rozpoznawalnych produkcjach, wywołaniu międzynarodowego skandalu główną rolą w filmie Ekstaza oraz burzliwym małżeństwie spróbowała zrobić karierę w Stanach Zjednoczonych. Podczas podróży za ocean poznała Louisa B. Mayera, założyciela studia MGM, co pomogło jej w starcie w Hollywood. Będąc już gwiazdą filmową, nie zrezygnowała z realizacji tych pasji, które, jak sama przyznawała, w przeciwieństwie do aktorstwa nie były nudne i powtarzalne. Poświęcała wiele godzin na pracę w laboratorium i doświadczenia naukowe, nieustannie poszerzając swoją wiedzę z dziedziny fizyki i chemii.

W 1940 roku pod wpływem informacji o tragicznym zatopieniu przez niemieckiego u-boota statku ewakuującego cywilów, w tym dzieci, Hedy Lamarr wspólnie z George’em Antheilem (amerykańskim kompozytorem i wynalazcą) postanowili opracować system sterowania torpedą za pomocą fal radiowych. Hedy już wcześniej była zaznajomiona z zasadami działania torped kontrolowanych radiowo. Tragedia zatopionego statku zainspirowała ją do udoskonalenia tej technologii tak, aby nie dało się zablokować nadawania sygnału. Jej projekt zakładał opracowanie mechanizmu, w którym nadajniki naprowadzania radiowego i odbiorniki torpedy mogą jednocześnie przełączać się na różne częstotliwości.

Współpraca Lamarr i Antheila zaowocowała stworzeniem systemu FHSS (frequency-hopping spread spectrum), który pozwolił wdrożyć w życie opracowane wcześniej założenia. Wynalazek został przekazany marynarce wojennej, lecz jego potencjał wykorzystano w praktyce dopiero wiele lat później, gdy pozwoliły na to udoskonalone tranzystory. Nie wpływa to jednak na fakt, że rozwiązanie zaproponowane przez Hedy Lamarr stało się pierwowzorem sieci GSM czy dzisiejszych sieci Wi-Fi, WLAN, Bluetooth i GPS.