Szyfrodziewczyny

Pierwsza programistka w historii.

Maszyna analityczna tka wzory algebraiczne w taki sam sposób, w jaki krosno Jacquarda tka kwiaty i liście – zauważyła już w XIX wieku!

Była córką arystokratki Anny Isabelli Milbanke i George’a Gordona Byrona, poety epoki romantyzmu, którego nigdy nie poznała. Urodziła się 10 grudnia 1815 roku w Londynie. Jej matka interesowała się naukami ścisłymi. Po rozstaniu z mężem chcąc zapewnić młodej Adzie przykładne życie (inne niż prowadzone przez ojca), postanowiła zapisać ją na rygorystyczny kurs matematyki.

Dzięki edukacji domowej Ada zaczęła rozwijać odziedziczone po rodzicach zdolności – bogatą wyobraźnię twórczą oraz otwarty i analityczny umysł. Korzystając z książek i korespondencji, kształciła się sama. Nieustępliwie dążyła do pełnego zrozumienia danego zagadnienia, niejednokrotnie odważając się kwestionować podstawy matematyki, a bystrość jej umysłu zachwycała wiele znamienitych umysłów XIX-wiecznej Anglii. Choć założyła rodzinę i urodziła trójkę dzieci, nie przeszkodziło jej to w rozwijaniu swoich zdolności i zainteresowań – codziennie oddawała się ukochanej matematyce.

Podczas jednego z wieczorów towarzyskich w Londynie uczestniczyła w prezentacji maszyny różnicowej, stworzonej przez Charlesa Babbage’a. Maszyna składała się z połączonych mosiężnych kół zębatych napędzanych parą. Zachwycona wynalazkiem, Lovelace utrzymywała stały kontakt listowny z jego autorem. Podziwiała go za wyobraźnię i za to, że podobnie jak ona uważał, iż operacje na liczbach mają podstawy metafizyczne. Dzięki znajomości z Babbage’em rozwinęła niecodzienny sposób myślenia, który łączył poezję z matematyką.

Ambicje Babbage’a związane z technologią wybiegały wiele lat w przyszłość. Pracując nad projektem maszyny analitycznej, zdolnej do wykonywania dowolnego ciągu obliczeń, zaproponował Adzie, aby opisała jego pomysł w artykule naukowym, wzbogacając go o własne przemyślenia. W swoich spisanych spostrzeżeniach matematyczka wskazała na nieograniczone możliwości wynalazku. Uzupełniła teoretyczne założenia urządzenia własnymi koncepcjami jego zastosowania, dokonała syntezy dzieła, a za pomocą wyrafinowanego języka uczyniła tekst zrozumiałym i interesującym. Prekursorski w jej artykule był również załącznik przedstawiający rekurencyjny algorytm do obliczania liczb Bernoullego.

Lovelace wyprzedziła swoją epokę: przewidziała kierunek rozwoju technologii, która wiele dziesiątek lat później pozwoliła zaprogramować nie tylko liczby, ale też dźwięk czy obrazy! Chociaż maszyna analityczna Babbage’a nigdy nie została skonstruowana, jej teoretyczne założenia oraz głównie elementy mechanizmu odpowiadały działaniu współczesnych komputerów.

Wybitna matematyczka Ada Lovelace została w pełni doceniona niemal sto lat później, gdy technologia potwierdziła, że jej obliczenia były prawidłowe. Dziś naukowcy podkreślają, że matematyczne dowody Lovelace śmiało można uznać za pierwszy program komputerowy, który powstał już w XIX wieku!