Premiera pakietu edukacyjnego „Szyfrodziewczyny”

Centrum Szyfrów Enigma od września udostępnia bezpłatny pakiet edukacyjny „Szyfrodziewczyny”, przygotowany z myślą o szkołach średnich i nauczycielach/nauczycielkach, którzy chcą w atrakcyjny sposób wprowadzać tematykę kobiet w STEM (nauka, technologia, inżynieria, matematyka).
W pakiecie znajdują się: film edukacyjny, gotowe scenariusze lekcji, karty pracy ucznia/uczennicy, webinar szkoleniowy, wystawa plakatów, kreatywne warsztaty plastyczne i gra memory. Wszystkie materiały można pobrać bezpłatnie online i wykorzystać w pracy dydaktycznej.
Pakiet inspiruje młodzież do odkrywania historii pionierek i współczesnych bohaterek STEM oraz pokazuje, że nauka i technologia są przestrzenią otwartą dla wszystkich.
Zajrzyj na stronę Centrum Szyfrów Enigma i pobierz pakiet: KLIKNIJ TUTAJ
Przedsięwzięcie finansowane ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania pt. „Wsparcie edukacji na rzecz popularyzacji STEM: nauki, technologii, inżynierii i matematyki oraz zwiększania inkluzywności w nauczaniu przedmiotów ścisłych w szkołach średnich. Pakiet „Szyfrodziewczyny/The Cipher_Girls” dla szkół średnich i prezentacja projektu w ramach Tygodnia Nauki na Expo w Osace”.
Szyfrodziewczyny. Webinar dla nauczycieli

Choć lato w pełni, a przed nami jeszcze cały miesiąc wakacji, w Centrum Szyfrów Enigma myślimy już o zbliżającym się roku szkolnym. We wrześniu nasz kulturalno-edukacyjny projekt Szyfrodziewczyny, który realizujemy od 2023 roku, zaprezentujemy w kolejnej, nowej odsłonie.
Tym razem przyjmie ona formę pakietu edukacyjnego, który od 1 września będzie udostępniany bezpłatnie online.
Pakiet edukacyjny Szyfrodziewczyny skierowany jest przede wszystkim do nauczycielek i nauczycieli szkół średnich. Wierzymy jednak, że stworzone przez nas materiały edukacyjne zainspirują wszystkich, nie tylko nauczycieli.
Istnieje wiele sposobów na to, by w sposób edukacyjny, twórczy i angażujący odkrywać dziedzictwo intelektualne kobiet oraz pielęgnować pamięć o ich osiągnieciach. Pakiet edukacyjny przygotowany przez Centrum Szyfrów Enigma składa się z materiałów audiowizualnych, wystawy, gry oraz scenariuszy zajęć do wykorzystania na lekcji i w czasie pozalekcyjnym.
Zanim pakiet edukacyjny wystartuje pełną parą, już teraz zapraszamy wszystkich zainteresowanych do udziału w webinarze. W czasie spotkania online zaprezentujemy ideę projektu, przedstawimy poszczególne elementy składające się na pakiet edukacyjny i krok po kroku opowiemy jak z nich korzystać.
Webinar odbędzie się 7 sierpnia o godzinie 12:00. Spotkanie poprowadzi Katarzyna Kucharska – kuratorka projektu Szyfrodziewczyny w Centrum Szyfrów Enigma. Naszym gościem będzie dr Małgorzata Jaszczuk-Surma, która opowie o pedagogicznych aspektach projektu.
Link do spotkania na żywo uzyskasz wysyłając maila na adres: katarzyna.kucharska@pcd.poznan.pl. Nagranie z webinaru zostanie udostępnione online. Zapraszamy do śledzenia aktualności na naszej stronie.
2025-2075: CIPHER_GIRLS

Wyobraź sobie przyszłość, w której każdy głos ma wpływ na świat, w którym żyjemy. Gdzie innowacja jest utkana z kodu kreatywności wszystkich, a nie tylko niektórych. Gdzie zapomniane pionierki STEM z przeszłości stają się architektami jutra.
Wieloletni projekt kulturalno-edukacyjny Centrum Szyfrów Enigma pt. „Szyfrodziewczyny” przeobraża się w 2025 roku w kolejną odsłonę. Nowa wystawa i artbook stworzone we współpracy z artystami Martą Tomiak i Danielem Gutowskim oraz Studiem BLSK pt. „2025-2075: CIPHER_GIRLS” są artystyczną wizją uruchamiającą pamięć i wyobraźnię. Wydobywają na światło dzienne zapomniany wkład kobiet w naukę i technologię. Dążą jednak nie tylko do upamiętnienia herstorii, ale skłaniają także do krytycznego namysłu o sytuacji i nadal niewystarczającym udziale kobiet w STEM dzisiaj oraz ich roli w STEM w przyszłości – jutro, za rok, za 50 lat.
Koncepcja projektu oparta jest na przekonaniu, że kobiety w STEM, na równi z mężczyznami piszą kod przyszłości — a kod ten musi być inkluzywny, innowacyjny i odważny.
Wystawa przedstawia spekulatywne wizje przyszłości z roku 2075 – wyobrażanego jako czas rozkwitu kobiet w STEM. Inspiruje do myślenia o przyszłości i rozważań o potencjalnych karierach kobiet w STEM oraz ich znaczeniu dla społeczeństwa. Eksploruje role, jakie kobiety mogą odgrywać w nowym, ewoluującym krajobrazie technologicznym. Poprzez artystyczne wizje, portrety i wyobrażone przyszłości szkicuje potencjalne scenariusze świata, w którym różnorodność napędza odkrycia.
Nowa wystawa Centrum Szyfrów Enigma jest dla wszystkich, którzy wierzą, że lepsze jutro zaczyna się od historii i herstorii, które wybieramy, aby opowiedzieć dzisiaj — i przyszłości, którą odważymy się wspólnie zaprojektować.
Bezpłatna wystawa była dostępna w Pracowni STEAM Centrum Szyfrów Enigma w miesiącach czerwiec-wrzesień 2025.
Impact’2025

Poznańskie Centrum Dziedzictwa wzięło udział w dziesiątej, jubileuszowej edycji kongresu Impact w Poznaniu. W ciągu zaledwie dwóch dni to niezwykłe wydarzenie w Poznaniu odwiedziło ponad 6 tysięcy osób.
Centrum Szyfrów Enigma zaprezentowało międzynarodowej publiczności nową odsłonę projektu Szyfrodziewczyny. Herstoryczną część wystawy została rozbudowana o uruchamiające wyobraźnię wizje przyszłości kobiet, skłaniające do krytycznego namysłu o nadal niewystarczającym udziale kobiet w STEM dzisiaj oraz ich roli w STEM w przyszłości – jutro, za rok, za 50 lat.
Koncepcja projektu oparta jest na przekonaniu, że kobiety w STEM, na równi z mężczyznami piszą kod przyszłości — a kod ten musi być inkluzywny, innowacyjny i odważny.
Nową odsłonę Szyfrodziewczyn zainaugurowała premiera artbooka stworzonego przez poznańskich artystów Martę Tomiak i Daniela Gutowskiego.
Artbook zatytułowany „2025-2075: CIPHER_GIRLS” wraz z nową odsłoną wystawy pop-up od 31 maja można oglądać w weekendy w Pracowni STEAM w Centrum Szyfrów Enigma.
Wystawa potrwa do końca sierpnia.
Szyfrodziewczyny na Wystawie Światowej EXPO 2025 w Osace w Japonii

W kwietniu w Pawilonie Kobiet na Expo 2025 w Osace, Centrum Szyfrów Enigma zaprezentowało projekt Szyfrodziewczyny. Przygotowany dla międzynarodowej publiczności program zatytułowany „Przyszłość zaczyna się od rozszyfrowania dziedzictwa kobiet w STEM” łączy w sobie elementy opowiadania herstorii i scenariuszy przyszłości. Zwraca uwagę na nadzwyczajne pionierki nauki i technologii – od Ady Lovelace po Marię Skłodowską-Curie i Katsuko Saruhashi. Odkrywa również mniej znane; bohaterki szyfrów z czasów II wojny światowej, prekursorki matematyki i informatyki. Skłania do namysłu nad młodym pokoleniem, do którego należeć będzie kształtowanie cyfrowej przyszłości i budowa bardziej inkluzywnego, inteligentnego jutra.
Prezentacja na Wystawie Światowej w Japonii to kolejna odsłona realizowanego przez Centrum Szyfrów Enigma projektu kulturalno-edukacyjnego poświęconego odkrywaniu i celebrowaniu wkładu kobiet w naukę i technologię. Poprzez wystawy czasowe, warsztaty i publiczne opowiadanie herstorii, projekt Szyfrodziewczyny zmienia sposób, w jaki uczymy i przypominamy o roli kobiet w budowaniu współczesnego, technologicznego świata.
„Historia zbyt często zapominała o tych kobietach” – mówi Monika Herkt, dyrektorka Poznańskiego Centrum Dziedzictwa/Centrum Szyfrów Enigma. „Jesteśmy tu po to, aby ich historie nie tylko zostały zapamiętane, ale by miały wpływ na przyszłość”.
„Wyobrażając sobie świat w 2075 roku, zadajemy sobie pytanie: Jaką przyszłość budujemy, jeśli połowa świata nie będzie mogła pisać swojego kodu?” – dodała Katarzyna Kucharska, kuratorka programu i wystawy. „Wierzymy, że kobiety w STEM (nauka, technologia, inżynieria, matematyka) tworzą kod przyszłości – i chcemy, aby świat również w to uwierzył”.
Prezentacji w międzynarodowym Pawilonie Kobiet towarzyszyła wystawa w formule pop-up, którą można było również oglądać w przestrzeni otwartej przed Pawilonem Polskim. Wystawa prezentuje 15 przełomowych postaci z Polski, Japonii, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i innych krajów – celebrując i popularyzując zarazem bohaterki STEM.
Kontynuacją projektu zaprezentowanego w ramach Tygodnia Nauki na Expo w Osace będzie przygotowany dla polskich szkół pakiet edukacyjny pt. “Szyfrodziewczyny”, który zostanie udostępniony przez Centrum Szyfrów Enigma już we wrześniu.

Lunch z Szyfrodziewczynami, czyli Spotkanie Kobiet Koalicji Święty Marcin

20 marca na wystawie “Szyfrodziewczyny” w Centrum Szyfrów ENIGMA odbyło się zorganizowane przez Towarzystwo Wiedzy Powszechnej Spotkanie Kobiet Koalicji Święty Marcin. To wyjątkowe, wiosenne spotkanie było okazją do podsumowania minionego roku oraz wyznaczenia nowych celów i działań społeczności lokalnej, która już w czerwcu będzie obchodzić swoje 10-lecie.
Jest nam niezmiernie miło, że mogliśmy gościć w Centrum Szyfrów Enigma „siłę napędową w integracji” na Świętym Marcinie – wspaniałe kobiety, mieszkanki, liderki NGO, instytucji, właścicielki biznesów, artystki. Gratulujemy Koalicji Święty Marcin dotychczasowych osiągnięć i trzymamy kciuki za fantastyczne, nowe pomysły oraz plany związane naszą Ulicą, będziemy włączać się aktywnie w ich realizację.
Za nami konferencja biznesowa „Siła pewności siebie: Buduj biznes z odwagą”

12 marca 2025 roku odbyła się czwarta edycja konferencji, organizowanej przez Poznań Biznes Partner, wspierającej kobiety w biznesie pod tytułem „Siła pewności siebie: Buduj biznes z odwagą”, która zgromadziła blisko 150 osób w Centrum Szyfrów Enigma!
Konferencję otworzyły Joanna Jajus, Dyrektor Wydziału Działalności Gospodarczej i Rolnictwa Urzędu Miasta Poznania oraz Dr Monika Herkt, Dyrektor Poznańskiego Centrum Dziedzictwa, witając gości oraz przedstawiając cele wydarzenia.
Partnerem konferencji było Poznańskie Centrum Dziedzictwa, które nie tylko udostępniło przestrzeń, ale także umożliwiło uczestnikom zwiedzenie wystawy „SZYFRODZIEWCZYNY”, stanowiącej doskonałe wprowadzenie do tematyki odwagi, przełamywania barier i budowania pewności siebie. Kuratorka wystawy, Katarzyna Kucharska, zabrała nas w podróż po inspirujących historiach wybitnych kobiet, które zapisały się w historii, jako filozofki, matematyczki, naukowczynie, kryptolożki, szyfrantki oraz bohaterki w trudnych czasach.
Konferencja była pełna inspiracji, praktycznych wskazówek i doświadczeń, które pozwoliły uczestniczkom na nowo spojrzeć na siebie, swoje talenty i możliwości. Uczestniczki miały okazję nie tylko zdobyć wiedzę, ale także nawiązać wartościowe kontakty, które pomogą im w dalszym rozwoju ich biznesów.
Fot. Dorota Nowak-Rzepecka
Wikipiątek na wystawie Szyfrodziewczyny | 8.11


W latach 1927–1936 podczas dziewięciu specjalistycznych kursów w Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu wyszkolono około 350 Juzistek. Skąd pochodzi oryginalne określenie polskich telegrafistek? Jak przebiegały ćwiczenia z przesyłania telegramów o treści różnojęzycznej i zaszyfrowanej? Jak wyglądała ich praca na stacji juza, morse’a i stukawkowej? Wreszcie, dlaczego Józef Piłsudski, który nie był zwolennikiem udziału kobiet w walce frontowej zdecydował się założyć szkołę dla Juzistek?
Zapraszamy na wykład dr Izabelli Kopczyńskiej o niezwykłej historii polskich telegrafistek. Wykład jest częścią programu wydarzeń towarzyszących wystawie SZYFRODZIEWCZYNY w Centrum Szyfrów Enigma.
Termin: 25 października, godz.18:00
Miejsce: Pracownia STEAM Centrum Szyfrów Enigma
Wstęp bezpłatny
Prekursorki. Opowieść o Szyfrodziewczynach | 24.10

Zapraszamy na wyjątkowe oprowadzanie tematyczne po ekspozycji Centrum Szyfrów Enigma śladami Szyfrodziewczyn.
Oprowadzanie, wydobywające na światło dzienne z odmętu dziejów genialne kobiety: filozofki, matematyczki, szyfrantki i kryptolożki, a także programistki, które wniosły swój unikalny, a zwykle niedostrzegany wkład w rozwój świata i nauki.
Termin: 24.10, godz. 16:30
Czas trwania: max 60 minut
Liczba uczestników: max 30 osób
Grupa docelowa: młodzież i osoby dorosłe
Cena i warunku udziału: bezpłatne bilety dostępne w kasie lub przez rezerwacje pod numerem 61 888 45 12.
Zachęcamy do odwiedzenia wystawy Szyfrodziewczyny, która jest dostępna od piątku do niedzieli w godz. 10:00-18:00.
Wikipiątki na wystawie Szyfrodziewczyny w październiku

W październiku na wystawie Szyfrodziewczyny w Centrum Szyfrów Enigma odbędą się kolejne maratony edycyjne Wikipedii.
W trakcie Wikipiątków będziemy wspólnie tworzyć artykuły o niesłusznie zapomnianych Szyfrodziewczynach. Będziemy kontynuować prace nad artykułami o bohaterkach poznańskiej konspiracji. Zajmiemy się również uzupełnianiem biogramów juzistek i pierwszych polskich informatyczek.
Do rozwijania treści naszego projektu zapraszamy zarówno doświadczonych redaktorów jak i osoby bez doświadczenia w edycji, które chciałyby dołączyć do projektu i spędzić wspólnie z nami czas na wystawie.
Edytony towarzyszące wystawie Szyfrodziewczyny mają formę spotkań cyklicznych i odbywają się dwa razy w miesiącu. Prace nad zapoczątkowanymi na spotkaniach artykułami będziemy kontynuować w formie rozproszonej online.
Termin: 11 i 25 października, godz.12:00-18:00
Miejsce: Pracownia STEAM Centrum Szyfrów Enigma
Wstęp bezpłatny
Nie bój nić! | 19-20.10

Warsztaty haftu artystycznego z Małgorzatą Samborską
Niech zakwitną szyfry! Zapraszamy na warsztaty haftu artystycznego na wystawie SZYFRODZIEWCZYNY. Spotkajmy się przy wspólnym stole, przy którym pod czujnym okiem artystki Małgorzaty Samborskiej, połączymy kobiecą sztukę haftu z równie kobiecym światem nauki i technologii. Pierwszego dnia warsztatów na zaszyfrowanych, bawełnianych tkaninach będziemy haftować prostymi ściegami kwiatowymi, a stworzone goździki, róże i stokrotki zabierzemy ze sobą do domu. Drugiego dnia wspólnie stworzymy wielkoformatową, haftowaną tkaninę, która stanie się częścią wystawy SZYFRODZIEWCZYNY w Centrum Szyfrów Enigma.
Termin: 19-20 października, godz. 10:30-13:30
Miejsce: Pracownia STEAM Centrum Szyfrów Enigma
wstęp bezpłatny
zapisy: katarzyna.kucharska@pcd.poznan.pl
List intencyjny z Muzeum Historii Kobiet


We wrześniu na wystawie Szyfrodziewczyny w Centrum Szyfrów Enigma odbędą się kolejne maratony edycyjne Wikipedii.
W trakcie Wikipiątków będziemy wspólnie tworzyć artykuły o niesłusznie zapomnianych Szyfrodziewczynach. Będziemy kontynuować prace nad artykułami o bohaterkach poznańskiej konspiracji. Zajmiemy się również uzupełnianiem biogramów juzistek i pierwszych polskich informatyczek.
Do rozwijania treści naszego projektu zapraszamy zarówno doświadczonych redaktorów jak i osoby bez doświadczenia w edycji, które chciałyby dołączyć do projektu i spędzić wspólnie z nami czas na wystawie.
Edytony towarzyszące wystawie Szyfrodziewczyny mają formę spotkań cyklicznych i odbywają się dwa razy w miesiącu. Prace nad zapoczątkowanymi na spotkaniach artykułami będziemy kontynuować w formie rozproszonej online.
Termin: 13 i 27 września, godz.12:00-18:00
Miejsce: Pracownia STEAM Centrum Szyfrów Enigma
Wstęp bezpłatny
Nominacja do Wydarzenia historycznego roku 2023

TRWA INTERNETOWE GŁOSOWANIE NA WYDARZENIE HISTORYCZNE ROKU 2023!
Muzeum Historii Polski, organizator 17. edycji Plebiscytu Wydarzenie Historyczne Roku, informuje, że od 10 czerwca 2024 roku można głosować na wybraną przez jury finałową piętnastkę w trzech kategoriach: Wydarzenie, Wystawa oraz Edukacja. W tym etapie plebiscytu głosować mogą wszyscy – i to internauci zadecydują o ostatecznych wynikach. Głosy można oddawać do 31 lipca.
W kategorii „Wydarzenie” Centrum Szyfrów Enigma zostało nonimowane z projektem Szyfrodziewczyny
Aby wziąć udział w głosowaniu należy wejść na stronę www.whr.muzhp.pl, zapoznać się z poszczególnymi wydarzeniami, zaakceptować regulamin Plebiscytu i oddać łącznie trzy głosy, jeden głos na jeden projekt w każdej kategorii.
Plebiscyt zakończy 24 września 2024 Gala. Po raz pierwszy uroczystość odbędzie się w otwartej we wrześniu ubiegłego roku stałej siedzibie Muzeum Historii Polski na warszawskiej Cytadeli. Podczas ceremonii nastąpi ogłoszenie zwycięzców.
Zachęcamy do głosowania!
SZYFRODZIEWCZYNY | CIPHER_GIRLS

Nowa wystawa czasowa w Centrum Szyfrów Enigma już od 3 sierpnia!
W pierwszy weekend sierpnia Centrum Szyfrów Enigma udostępni publiczności nową wystawę czasową będącą kolejną już odsłoną projektu edukacyjno-kulturalnego Szyfrodziewczyny. Celem projektu jest uzupełnianie rozproszonych luk związanych z obecnością oraz widocznością kobiet w historii nauk ścisłych i rozwoju technologii cyfrowych.
Wśród głównych bohaterek Szyfrodziewczyn znajduje się wiele bohaterek polskich szyfrów, m.in. Zofia Sokolnicka, działająca na rzecz Polski po wybuchu I wojny światowej emisariuszka, jedna z pierwszych posłanek na Sejm, mniej znana jako mistrzyni szyfrów. Kolejną bohaterką jest Hanna Malewska, wybitna polska pisarka, autorka kilkunastu powieści historycznych, zupełnie nierozpoznawalna dzisiaj jako kierowniczka Biura Szyfrów Zagranicznych ZWZ i AK, szefowa tzw. Karolinek – szyfrantek w Powstaniu Warszawskim. Inne Szyfrodziewczyny to znana z bicia rekordów świata w szybownictwie Wanda Modlibowska – również szyfrantka oraz Halina Ryffert absolwentka matematyki na Uniwersytecie Poznańskim, po wojnie wybitna profesorka akustyki, w czasie wojny jako szyfrantka Basia stworzyła jednoosobową komórkę szyfrów dla Głównej Delegatury Rządu dla ziem polskich włączonych do Rzeszy.
Nową bohaterką projektu Szyfrodziewczyny, którą będzie można poznać na wystawie jest między innymi ulubiona agentka Winstona Churchilla – Krystyna Skarbek, pierwsza polska informatyczka Jowita Koncewicz oraz Helena Rasiowa – wybitna polska matematyczka, która zajmowała się podstawami teoretycznymi informatyki i sztuczną inteligencją.
Historyczne dokonania Polek zaprezentowane zostały w szerokim, międzynarodowym kontekście. Polskie Szyfrodziewczyny poznajemy w otoczeniu działających na przestrzeni dziejów bohaterek z całego świata m.in. Ady Lovelace – pierwszej programistki, Agnes Meyer Driscoll – pierwszej damy amerykańskiej kryptologii morskiej i pogromczyni japońskich szyfrów, Hedy Lamarr – wynalazczyni komunikacji bezprzewodowej, czy np. Margaret Hamilton – autorki oprogramowania do słynnej misji Apollo 11. Szeroka perspektywa czasowa projektu nie tylko pokazuje ciągłość osiągnięć kobiet w naukach i technologiach związanych z kryptologią, matematyką i informatyką na przestrzeni dziejów, jest także szczególnie wartościowa dla dziewczyn, które szukają dla siebie wzorów do naśladowania, zwłaszcza w dziedzinach STEM (science, technology, engineering, math).
Nowa ekspozycja SZYFRODZIEWCZYNY | CIPHER_GIRLS nawiązująca w swojej aranżacji do ikonicznego dzieła sztuki feministycznej „The Dinner Party” Judy Chicago, to przestrzeń do zdobywania wiedzy, ale także dialogu oraz wymiany spostrzeżeń i dobrych praktyk. Wystawa otwarta będzie dla szerokiego grona odbiorczyń i odbiorców, w szczególności dla dziewczyn i kobiet rozwijających swoje kariery w STEM (ang. science, technology, engineering, mathematics), a także ich przyszłych mentorek i mentorów. Wystawie towarzyszyć będzie specjalny program wydarzeń rozwijających zagadnienia poruszane na wystawie. Znajdą się wśród nich edytony, czyli maratony edycyjne Wikipedii, kreatywne warsztaty plastyczne, wykłady i spotkania. Wspólne działania z publicznością i ich efekty stanowić będą integralną część, a efekty realizowanych w ich ramach działań z publicznością staną się integralną częścią wystawy.
Szyfrodziewczyny na Women in Tech Summit 2024

Czy kobiety potrafią zmieniać świat? Czy dziewczyny wierzą, że mogą być geniuszkami matematyki, łamać szyfry, tworzyć kody i zaawansowane programy, albo zostać prekursorkami nowych technologii, od których będzie zależała przyszłość?
Wystawa o Szyfrodziewczynach, którą Centrum Szyfrów Enigma prezentuje w dniach 12 i 13 czerwca 2024 w Warszawie – w ramach “Perspektywy Women in Tech Summit 2024” – największej w Europie i Azji konferencji dla kobiet w STEM!
Wystawa Centrum Szyfrów Enigma pod tytułem “SZYFRODZIEWCZYNY – CIPHER GIRLS” interpretuje i upowszechnia dziedzictwo intelektualne kobiet w kryptologii, naukach matematycznych oraz informatycznych. Odwiedzający wystawę uczestnicy konferencji “Perspektywy Women in Tech Summit 2024” mają okazję poznać inspirujące polskie matematyczki, szyfrantki i programistki, a także wynalazczynie oraz pionierki nowych technologii z całego świata!
Szyfrodziewczyny na Impact’24

W maju wystawa Szyfrodziewczyny gościła na konferencji Impact”2024 w Poznaniu. Impact jest wydarzeniem, które co roku prezentuje najciekawsze i najbardziej innowacyjne technologie, które są odpowiedzią na potrzeby społeczne i globalne wyzwania. Międzynarodowej publiczności konferencji liczącej 6000 uczestników, Poznańskie Centrum Dziedzictwa i Centrum Szyfrów Enigma zaprezentowało pop-upową wystawę, która stanowi część szerokiego programu edukacyjno-kulturalnego – Szyfrodziewczyny.
Celem projektu jest uzupełnianie rozproszonych luk związanych z widocznością kobiet w historii nauk ścisłych i rozwoju technologii cyfrowych. Szczególne miejsce w projekcie zajmują osiągnięcia kobiet w kryptologii, naukach matematycznych i informatycznych. Przedstawiona na konferencji wystawa interpretuje i upowszechnia dziedzictwo intelektualne dwudziestu wybitnych matematyczek, szyfrantek, programistek, wynalazczyń i pionierek nowych technologii z całego świata. Nie zabrakło wśród nich inspirujących Polek, w tym oczywiście poznanianek.
Zaprezentowana na IMPACT ekspozycja o Szyfrodziewczynach, nawiązująca w swojej aranżacji do ikonicznego dzieła sztuki feministycznej z 1979 r. „The Dinner Party” Judy Chicago, stała się nie tylko przestrzenią celebracji osiągnięć kobiet, ale również przestrzenią do zdobywania wiedzy, dialogu oraz wymiany spostrzeżeń i dobrych praktyk.
Na wystawie odbyły się dwa wydarzenia specjalne. 15 maja w przestrzeni wystawy Szyfrodziewczyny Centrum Szyfrów Enigma we współpracy z Wikimedia Polska zainaugurowało edyton Wikipedii. W trakcie edytonu redaktorzy wspólnie tworzyli i rozwijali artykuły o Szyfrodziewczynach, które nie mają swoich kart w Wikipedii. Wydarzenie to dało początek nowej serii maratonów edycyjnych, które odbywają się obecnie regularnie w ramach “wiki-piątków” w Centrum Szyfrów Enigma. Do dzisiaj dbamy, aby dobra praktyka rozpoczęta na konferencji była kontynuowana, a działania realizowane w ramach projektu przynosiły prawdziwe efekty i wywierały widoczny “impact”.
Drugiego dnia konferencji na wystawie odbyło się herstoryczne „Śniadanie z Szyfrodziewczynami” zorganizowane przez Centrum Szyfrów Enigma i Fundację Muzeum Historii Kobiet z udziałem naukowczyń, herstoryczek i wspaniałych młodych Szyfrodziewczyn, które z sukcesem na co dzień rozwijają swoje kariery w Poznaniu. Uczestniczki dyskutowały o wyzwaniach przed jakimi stoją współczesne kobiety w obszarach związanych z matematyką, naukami ścisłymi i najnowszymi technologiami, w tym AI.
Prezentacja wystawy na Impact’2024 pozwoliła na przedstawienie projektu Szyfrodziewczyny i jego misji zupełnie nowej publiczności. Niezmiernie miło było nam dzielić się swoim projektem w tak szerokim gronie oraz gościć na wystawie tak wiele wspaniałych dziewczyn i kobiet rozwijających swoje kariery w STEM, a także ich przyszłych mentorek i mentorów. Rozmowy i dobre słowa zebrane od gości wystawy dały nam mnóstwo energii do działania i umocniły w przekonaniu, że warto i trzeba zajmować się dziedzictwem kobiet, a rola instytucji kultury w kształtowaniu społecznej zmiany w jego postrzeganiu i kształtowaniu jest nie do przecenienia.
Prekursorki. Opowieść o Szyfrodziewczynach

Wyjątkowe, bezpłatne zwiedzanie Centrum Szyfrów Enigma śladami Szyfrodziewczyn.
Oprowadzanie tematyczne po ekspozycji stałej Centrum Szyfrów Enigma, wydobywające na światło dzienne z odmętu dziejów genialne kobiety: filozofki, matematyczki, szyfrantki i kryptolożki, a także programistki, które wniosły swój unikalny, a zwykle niedostrzegany wkład w rozwój świata i nauki.
Oprowadzanie odbywa się raz na kwartał.
Najbliższe oprowadzanie już 20 września 2024r. o godz. 16:30.
Cyfrodziewczyny. Wykład Karoliny Wasielewskiej

Gościnią Centrum Szyfrów Enigma była Karolina Wasielewska – dziennikarka radiowa i prasowa, specjalizująca się w tematyce kobiecej i technologicznej, autorka bloga Girls Gone Tech.pl oraz reportażu o kobietach w informatyce PRL „Cyfrodziewczyny. Pionierki polskiej informatyki”.
Karolina Wasielewska w reportażu „Cyfrodziewczyny” przedstawiła herstorie Polek, które konstruowały pierwsze komputery, tworzyły języki programowania, pierwsze aplikacje użytkowe, a także komputeryzowały między innymi Bibliotekę Narodową i Ministerstwo Sprawiedliwości. Ich odwaga w życiu zawodowym miała przełożenie na decyzje podejmowanych w życiu prywatnym. Biografie tych kobiet są inspiracją dla następnych pokoleń.
Szyfrodziewczyny zwyciężyły w konkursie Archoelogiczne Sensacje 2023
Szyfrodziewczyny zwyciężyły w konkursie Archoelogiczne Sensacje 2023 w kategorii najlepsza wystawa czasowa 2023.
Oto, co o Szyfrodziewczynach piszą Organizatorzy:
„Szyfrodziewczyny” to kobiety wybitne, niestety jednak w większości wcale lub mało znane. Ekspozycja w poznańskim Centrum Szyfrów Enigma prezentuje wkład kobiet w dziedzinie kryptologii, matematyki i informatyki. Opowiada o m.in. pierwszej programistce Adzie Lovelace, Grace Hopper pionierce programowania albo o Margaret Hamilton, która wraz z zespołem odpowiadała za sukces misji Apollo 11. Projekt przybliża również takie postacie jak Zofia Sokolnicka, Hanna Malewska, Wanda Modlibowska. Wystawa jest częścią projektu, który obejmuje program rezydencji artystycznej poświęcony polskim „szyfrodziewczynom”
To pierwsza zwycięska wystawa w historii naszego plebiscytu, która nie prezentuje żadnego zabytku archeologicznego. Zawsze jednak powtarzamy, że archeologia to nie tylko zabytki, a historia to nie tylko daty. Przeszłość jest nierozerwalnie związana z konkretnymi osobami, a gdy tylko jest taka możliwość, to zawsze warto ich przykładami inspirować kolejne pokolenia. Często zapominamy o wkładzie kobiet w naszą historię, traktowane są one jako bohater zbiorowy, przez wieki mieliśmy do czynienia z efektem Matyldy – ta wystawa jest arcyważna w przywracaniu świadomości o zasługach prawdziwych bohaterek!
Finał Rezydencji Artystycznej | 6.12

Zapraszamy 6 grudnia o godz. 17:00 na odsłonięcie muralu i premierę zina, w ramach finału rezydencji Artystek w Centrum Szyfrów Enigma.
Czy kobiety potrafią zmieniać świat? Czy dziewczynki w Polsce wierzą, że mogą być geniuszkami matematyki, łamać szyfry, tworzyć kody i zaawansowane programy, albo zostać pionierkami nowych technologii. Czy w młodym pokoleniu Polek są przyszłe bohaterki?
W marcu 2023 r. Centrum Szyfrów Enigma zainaugurowało wyjątkowy projekt zatytułowany “Szyfrodziewczyny”, składający się z wystawy pop-up oraz szerokiego programu wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych. Interpretacji i popularyzacji dziedzictwa kobiet, które odegrały ważną rolę w historii, w dziedzinie szyfrów i kryptologii oraz związanych z nimi nauk matematycznych i informatycznych – poświęcona została także tegoroczna rezydencja artystyczna.
Zuzanna Kamińska i Weronika Jaźwińska, tworzące artystyczno-feministyczny duet, w ramach którego angażują się w walkę o prawa kobiet oraz innych grup mniej uprzywilejowanych, realizują w Centrum Szyfrów Enigma swój autorski projekt poświęcony Szyfrodziewczynom.
Centrum Szyfrów Enigma
6 grudnia 2023, godz. 17:00
wstęp bezpłatny
Polskie Szyfrodziewczyny | 23.11

23.11.2023. godz.17:00
Spotkanie warsztatowe z Rezydentkami Centrum Szyfrów Enigma: Zuzanną Kamińską i Weroniką Jaźwińską. Artystki tworzą artystyczno-feministyczny duet, w ramach którego wspólnie kreują ilustracje, grafikę projektową i warsztatową oraz performance zaangażowany w walkę o prawa kobiet oraz innych grup mniej uprzywilejowanych. W Centrum Szyfrów Enigma Artystki realizują swój autorski projekt zatytułowany „Polskie Szyfrodziewczyny”, którego efektem będzie powstanie muralu i premiera zina. W listopadzie Rezydentki Centrum Szyfrów Enigma otwierają swoją artystyczną pracownię i prowadzą w niej warsztaty, na które serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych.
Centrum Szyfrów Enigma
wstęp bezpłatny
Zostanę Noblistką. Kobiety w naukach ścisłych | 7.11

7 listopada 2023 roku na Wydział Fizyki UAM w Poznaniu miała miejsce wyjątkowa konferencja naukowa z cyklu „Laboratorium kobiet UAM” zatytułowana „Zostanę Noblistką. Kobiety w naukach ścisłych” zorganizowana przez zespół Gdy Nauka jest Kobietą UAM pod kierownictwem JM prof. dr hab. Bogumiły Kaniewskiej.
Jesteśmy dumni, że projekt Szyfrodziewczyny Centrum Szyfrów Enigma stał się częścią tego niezwykle ważnego wydarzenia poświęconego sytuacji studentek, doktorantek i badaczek pracujących w szeroko rozumianych naukach ścisłych.

Zapraszamy na wykład dr Katarzyny Minczykowskiej
Centrum Szyfrów Enigma zaprasza na kolejny wykład w ramach poświęconego wybitnym kobietom projektu „Szyfrodziewczyny”. Bohaterką październikowego spotkania będzie generał Elżbieta Zawacka (1909-2009), pseudonim „Zelma”, „Sulica”, „Zo”. Przedwojenna nauczycielka matematyki, czasie II wojny światowej była emisariuszką z okupowanej Warszawy do Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie.
Jedyna kobieta wśród 316 cichociemnych, ”Zo” stała się prawdziwą legendą kurierów w okupowanej Europie. Jej najsłynniejszy rajd wiódł przez Niemcy, Austrię, Francję i Hiszpanię do Anglii. W latach 1939–1945, posługując się fałszywymi dokumentami, przekraczała granice ponad sto razy, przenosząc pieniądze, wiadomości i meldunki. O niezwykłym życiu Elżbiety Zawackiej opowie autorka jej biografii dr Katarzyna Minczykowska.
19.10.2023, godz.17:00
Centrum Szyfrów Enigma
wstęp bezpłatny
Polskie Szyfrodziewczyny | 12.10

12.10.2023. godz.17:00
Spotkanie warsztatowe z Rezydentkami Centrum Szyfrów Enigma – Zuzanną Kamińską i Weroniką Jaźwińską. Artystki tworzą artystyczno-feministyczny duet, w ramach którego wspólnie kreują ilustracje, grafikę projektową i warsztatową oraz performance zaangażowany w walkę o prawa kobiet oraz innych grup mniej uprzywilejowanych. Graficzki realizują w Centrum Szyfrów Enigma swój autorski projekt zatytułowany „Polskie Szyfrodziewczyny”, w ramach którego raz w miesiącu otwierają podwoje swojej artystycznej pracowni i organizują warsztaty związane z grafiką projektową i warsztatową.
Jeśli tak jak my lubicie klimat zero waste i drugie życie rzeczy, weźcie ze sobą torby lub koszulki, a będziecie mogli na nich nadrukować różne grafiki.
Centrum Szyfrów Enigma
wstęp bezpłatny
Zofia Sokolnicka – emisariuszka i posłanka | 21.09

O Zofii Sokolnickiej, bohaterce wykładu Izabelli Kopczyńskiej, śmiało można powiedzieć, że była kobietą wielu talentów. Związana z Poznaniem sprzed I wojny światowej Zofia, nie zważając na ryzyko, angażowała się w działalność oświatową. W swoim mieszkaniu prowadziła księgarnię z polskimi książkami, pisała podręczniki nauki języka polskiego i organizowała kursy. Kiedy wybuchło Powstanie Wielkopolskie, Zofia znajdowała się w hotelu Bazar z Ignacym Janem Paderewskim. Od początku walk powstańczych organizowała pomocy sanitarną i medyczną. Zofia Sokolnicka była też jedną z ośmiu posłanek w pierwszym powojennym parlamencie. Nie każdy jednak wie, że Zofia była także mistrzynią szyfrów.
W ramach kolejnej odsłony projektu „SZYFRODZIEWCZYNY” w Centrum Szyfrów Enigma, wykład o Zofii Sokolnickiej poprowadzi dr Izabella Kopczyńska.
21.09.2023 godz. 17:00
wstęp bezpłatny
Wystawa pop-up

Latem, w ramach dedykowanego kobietom projektu SZYFRODZIEWCZYNY w Centrum Szyfrów Enigma, zapraszamy na pop-upową wystawę w holu głównym CSE prezentującą inspirujące postacie prekursorek w dziedzinie nauk matematycznych, filozoficznych, informatycznych, w kryptologii i służbach wywiadowczych w czasie II wojny światowej, a także prekursorki rewolucji cyfrowej.
Na wystawie spotkamy między innymi holywoodzką gwiazdę, a zarazem wynalazczynię sterowania torpedą za pomocą fal radiowych, które to stało się pierwowzorem sieci GSM i dzisiejszych sieci Wi-Fi, WLAN, Bluetooth i GPS. Poznamy także matkę współczesnej algebry, o której sam Albert Einstein mówił, że była największym matematycznym geniuszem od czasu rozpoczęcia wyższego kształcenia kobiet, a także dowiemy się kim była tajemnicza Madame X, nazywana również pierwszą damą amerykańskiej kryptologii morskiej i pogromczynią japońskich szyfrów.
Wystawie towarzyszy polsko-angielska strona internetowa, do której kierują umieszczone na wystawie kody QR.
Wstęp bezpłatny, bez zapisów
Wystawa dostępna w godzinach otwarcia CSE
Rezydencja artystyczna 2023

W 2023 roku rezydencję artystyczną prowadzą Zuzanna Kamińska i Weronika Jaźwińska.
Tegoroczna rezydencja dotyczyć będzie projektu muralu i zinu o Polskich Szyfrodziewczynach. Pierwsze wydarzenia odbywać się będą jesienią 2023.
Poznaj wszystkie Szyfrodziewczyny

Zapraszamy do obejrzenia filmów z postaciami Szyfrodziewczyn na ekspozycji Centrum Szyfrów Enigma.
Celem projektu “SZYFRODZIEWCZYNY” jest przywrócenie należnej pamięci oraz popularyzacja wiedzy o wybitnych kobietach, prekursorkach w dziedzinie nauk matematycznych, filozoficznych, informatycznych, w kryptologii i służbach wywiadowczych w czasie II wojny światowej, a także o prekursorkach rewolucji cyfrowej.
XV Kongres Kobiet

Fot. Łukasz Gdak/PCD
Na XV Kongresie Kobiet, który odbywał się w Poznaniu 2 i 3 września br. mieliśmy okazję opowiedzieć szerszej publiczności o projekcie „Szyfrodziewczyny”, wpisując się tym samym w tegoroczne hasło kongresu: „Kobiety mają głos! Równość, edukacja, przyszłość”. Katarzyna Kucharska – kuratorka projektu – wzięła udział w panelu „Rynkowa wartość emocji. Czy kobiety zyskają na AI?”, gdzie wypowiadała się na temat widoczności kobiet w historii rozwoju świata cyfrowego i technologii związanych z AI oraz opowiadała o konstruowaniu nowych narracji związanych z przyszłością kobiet w AI.
XV Kongres Kobiet; X. CENTRUM PRZYWÓDZTWA,
„Rynkowa wartość emocji. Czy kobiety zyskają na AI?”
Prowadząca: Natalia Waloch
Panelistki: Anna Stemplewska, Katarzyna Kucharska, Patrycja Radek, Martyna Zachorska
Wanda Modlibowska – mistrzyni szybownictwa i konspiratorka | 1.06

Zapraszamy do Centrum Szyfrów Enigma na kolejny wykład organizowany w ramach, dedykowanego kobietom, projektu SZYFRODZIEWCZYNY.
O Wandzie Modlibowskiej – niesamowitej pilotce szybowców i działaczce konspiracyjnej opowie dr Izabella Kopczyńska. Życiorys Wandy Modlibowskiej to przykład historii niezwykłej kobiety zarówno w sferze zawodowej, jak i patriotycznej. Z wykształcenia chemiczka, jej powołaniem było pilotowanie szybowców, z miłości do ojczyzny stała się działaczką konspiracyjną, kurierką, kierowniczką komórki szyfrów w Delegaturze Rządu na Kraj, uczestniczką Powstania Warszawskiego.
01.06.2023 godz.17:00
Strefa Szyfrów w Centrum Szyfrów Enigma
Wydarzenie jest bezpłatne
Poznańska Babska Siatka | 18.05

Zapraszamy na drugie już spotkanie z serii POZNAŃSKA BABSKA SIATKA, organizowane w ramach dedykowanego kobietom projektu SZYFRODZIEWCZYNY w Centrum Szyfrów Enigma.
O kurierkach w poznańskiej konspiracji opowiadać będzie Aleksandra Pietrowicz – historyczka, wieloletnia pracowniczka Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Poznaniu, zajmująca się dziejami okupacji 1939-1945 na terenie Wielkopolski oraz udziałem Wielkopolan i Wielkopolanek w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego.
Termin: 18 maja godz. 17:00
Miejsce: Strefa Szyfrów w Centrum Szyfrów Enigma
Bilety: wydarzenie jest bezpłatne
Poznańska Babska Siatka | 13.04

O czterech szyfrantkach poznańskiej konspiracji: Pelagii Misiornej (Fit), Zofii Cieleckiej (Wahl), Halinie Ryffert, Janininie Pohl (-Mizerskiej) w rozmowie z historyczką Aleksandrą Pietrowicz.
Zapraszamy na pierwsze spotkanie z nowej serii dedykowanej herstoriom, w której wspólnie z historyczką Aleksandrą Pietrowicz rozmawiać będziemy w CSE o kobietach, których talent i praca odegrały ważną rolę w dziejach kryptologii i pokrewnych dziedzinach nauki, a czyny i przełomowe odkrycia miały ważny wpływ na życie ludzi, przebieg wojen i kształtowały nowe, zmieniające losy świata technologie.
Pierwsze spotkanie poświęcone będzie czterem szyfrantkom poznańskiej konspiracji czasu II wojny światowej – Pelagii Misiornej (Fit), Zofii Cieleckiej (Wahl), Halinie Ryffert, Janinie Pohl (-Mizerskiej) i ich sylwetkom. Wydarzenie jest częścią nowego projektu CSE „Szyfrodziewczyny” poświęconego uzupełnianiu rozproszonych luk związanych z dziedzictwem, obecnością oraz widocznością kobiet w historii. Więcej informacji o projekcie już niebawem.
Termin: 13 kwietnia godz. 17:00
Miejsce: Strefa Szyfrów CSE
Bilety: wydarzenie jest bezpłatne
Słowa kluczowe: dziewczyny w STEM | 20.04

Konferencja Słowa kluczowe: dziewczyny w STEM jest jednym z działań, które realizujemy w 2023 roku w ramach projektu SZYFRODZIEWCZYNY. Program konferencji objął wystąpienia specjalistek z różnych dziedzin, które zajmują się działalnością naukową, edukacyjną lub popularyzatorską związaną z angażowaniem dziewcząt w edukację opartą o STEM (z ang. Science, Technology, Engineering, Mathematics). Naszym celem jest inspirowanie szkół/ środowiska nauczycielskiego do podejmowania aktywności, które będą wspierać sprawczość dziewczyn w obszarze nowych technologii oraz przełamywania stereotypów w myśleniu o „męskich” i „kobiecych” zawodach, zainteresowaniach czy dziedzinach gospodarki.
Konferencja Słowa kluczowe: dziewczyny w STEM, która odbyła się 20 kwietnia zgromadziła prawie 80 nauczycielek i nauczycieli! To był bardzo intensywny i dynamiczny dzień. Poza częścią oficjalną dużo działo się w kuluarach – wiele ważnych rozmów, masa nawiązanych kontaktów i nowych pomysłów. A skoro o nowych pomysłach mowa, to ankieta, którą przeprowadziliśmy wśród uczestniczek i uczestników dała nam odpowiedź, o czym będzie kolejne wydarzenie w ramach cyklu: Słowa kluczowe, ale tego jeszcze nie zdradzimy. Powiemy tylko tyle: gorący temat!